Aquaduin volgt hoge waterstand op in de duinen
Wie graag wandelt in duin en polder merkte dat het grondwaterpeil uitzonderlijk hoog is. Dat zie je aan de poelen die gevuld zijn tot aan de rand en de ondergelopen weiden of de drassige wandelpaden.
Objectieve metingen bevestigen het hoge waterpeil. Drinkwaterbedrijf Aquaduin volgt die niveaus in en rond de waterwingebieden nauwgezet op - met behulp van een uitgebreid netwerk van peilbuizen. Eind maart was het grondwaterniveau in en rond waterwinning Sint-André het hoogst sinds het begin van de metingen in 1993. Het grondwater staat 50 tot 120 cm hoger dan in maart 2023. De metingen in De Westhoek (De Panne) geven een gelijkaardig beeld.
De Krakeelduinen in waterwinning De Westhoek (begin maart 2024) De laagste delen van het grasland en enkele wandelpaden staan onder water.
De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) meldde (begin maart 2024) dat op 94 procent van de meetplaatsen een hoge (23 procent) tot heel hoge (71 procent) grondwaterstand werd geregistreerd. De hoge neerslagmetingen zijn hier niet vreemd aan, februari 2024 was met 111,43 mm neerslag voor Koksijde de 5e opeenvolgende maand met meer neerslag dan gemiddeld.
Water in onze kelders
Volgens het klimatologisch gemiddelde van de referentieperiode 1990 tot 2020 valt er in februari normaal gezien maar de helft van wat er dit jaar viel: 55,6 mm. De totale neerslagsom van de voorbije 12 maanden bedroeg meer dan 1.000 mm. Gemiddeld is dat 798 mm.
De combinatie van de wisselvallige zomer en de hoge neerslagsom (extreem nat najaar en winter) zorgt voor de hoge grondwaterstanden. Helaas zorgt die combinatie voor wateroverlast in kelders - die eerder nooit problemen ondervonden van het grondwater.
Het hoge grondwaterpeil heeft niets te maken met de waterwinning van Aquaduin. Sinds 2002 vult Aquaduin (toen nog IWVA) de natuurlijke grondwatervoorraad in de duinen van Sint-André kunstmatig aan met gezuiverd afvalwater. Dat zorgt ervoor dat er minder natuurlijk grondwater wordt onttrokken, en dus steeg het grondwaterpeil in en rond de waterwinning ten opzichte van de jaren 1990. Het is wel niet zo dat dit systeem zorgt voor de abnormaal hoge grondwaterstanden.
Positieve kant
Naast wateroverlast heeft de hoge grondwaterstand gelukkig ook een positieve kant. Door de grondwatervoorraad beschikken we over voldoende reserve voor een eventuele droge en hete zomer. Daarnaast wordt het zoute zeewater extra weggeduwd door de goedgevulde zoetwaterlens in de duinen.
Wanneer de natuur ontluikt, zullen delen van de duinen er weelderiger dan ooit uitzien dankzij het vele vocht in de bodem.
Cijfers
Beeld 1 (links): Huidige grondwaterstandsveranderingen (en relatieve situering van de huidige freatische grondwaterstand). Op 5 maart waren op 90 procent van de meetplaatsen de grondwaterstanden gestegen t.o.v. een maand eerder.
Beeld 2: Gemeten neerslag in waterwinning Sint-André in Koksijde tijdens de laatste 12 maanden. De rode lijn geeft de som van de neerslag weer. De blauwe staven tonen de neerslaghoeveelheden per dag.
Leverancier gegevens: VMM, eigenaar gegevens: VMM-ALMC, bron: waterinfo.be