30 jaar skatet Matthias Hoogewys al. Zijn missie is duidelijk: skaten hoort thuis op straat. Met zijn organisatie Kapow zorgde hij in Koksijde voor een Belgische primeur: de eerste skatebare sculptuur in 3D-geprint beton.

Deel op

Waarom kiest hij voor de publieke ruimte? En waarom zijn skaters een troef voor onze gemeente? De redactie van Tij-dingen rolde langs voor het hele verhaal.

Tij-dingen: Skaten en de publieke ruimte: het is niet altijd een goede match. Skaten hoort volgens jou thuis op straten en pleinen?

Matthias Hoogewys: "Absoluut. Alles en iedereen komt samen in de publieke ruimte. We moeten blij zijn dat we samen kunnen en mogen leven. Ik heb skaten ook zo leren kennen - op straat - toen ik nog in Nieuwpoort woonde. Quick, een plaatselijke skater, nam een bank vast en sprong erover. Mijn mond viel open en ik wist: dit wil ik ook. Ik was toen 12, 13 jaar. Toen we naar Oostduinkerke verhuisden, zag ik de plaatselijke skatescene: 'de ODK posse'. We kwamen het liefst samen aan de dijk. Een ijsje eten, babbelen, naar muziek luisteren en ook skaten natuurlijk. Het gaat dus zeker niet om skaten alleen, maar ook de samenhorigheid."

T-d: Aan het station staat een kunstwerk waarop mag worden geskatet. Waarom juist die plek?

Matthias: "Het 1e kunstwerk in ons land waarop je mag skaten. De locatie was een voorstel van de gemeente, om het stationsplein levendiger te maken. Stations hebben een eigen dynamiek. Het is een vertrek- en eindpunt. Mensen komen hier aan of vertrekken. Treinen hebben ook een link met schilderen, vandaar ook de mural. En als we eerlijk zijn: het plein was ook gewoon doods. Zelfs het stationsgebouw. Dat maakt het voor ons wel interessant, omdat het een ongeschreven blad is. Ik droom er wel van om een sculptuur te kunnen plaatsen aan de dijk. De plek waar het voor mij allemaal begon. Het station is misschien de eerste stap."

T-d: Het kunstwerk werd geprint in 3D-beton?

Matthias: "Klopt. Dat is ook de reden dat het mogelijk is om erop te skaten. Het ontwerp dateert uit 2019, door studio Mo Man Thaivoor de Dutch Design Week. Het is geïnspireerd op de perfect wave, een perfecte golf om op te skaten. En wij hebben daarop verder gebouwd. Gust Neuville gaf er zijn eigen interpretatie aan. De afwerking is bewust ruw gehouden omdat het voor ons een duin voorstelt. Die sculptuur is een toevoeging aan de omgeving en een krachtig signaal dat skaten een plek verdient in de publieke ruimte."

T-d: Er is nood aan meer skateplekken dan de klassieke skateparken?

Matthias: "Zeker. Skaten ontstond op straat. Jongeren hebben nood aan plekken om te skaten, te hangen, plaatsen waar ze zichzelf kunnen zijn. Dat maakt de sculpturen ook zo interessant. Die objecten worden ook ingenomen door andere gebruikers van de publieke ruimte en stimuleert interactie. Om op te chillen of een work-out te doen. Het trekt ook andere skaters aan, het maakt de gemeente aantrekkelijker. Bordeaux is een goed voorbeeld. Die stad is in 7 jaar veranderd van een skateonvriendelijke plaats naar een skatevriendelijke hotspot. Onder impuls van een professionele skater: Leo Valls en zijn skateurbanism. In Bordeaux hangen ze zelfs bordjes: een groen bordje – nu mag je skaten en dan vanaf 22 uur een rood bordje – nu moeten jullie stil zijn. Waar er hier ook nood aan is? Overdekte skateplekken."

T-d: Jouw organisatie, Kapow, is de link tussen jongeren en het beleid?

Matthias: "Het is belangrijk dat je intermediaire partijen hebt, die zowel de taal van de straat en de gebruikers kennen en ook het beleid. Dat is een rol die we met Kapow graag opnemen. In het Frans noemen ze dat 'passeur de frontières'. In Bordeaux staan ze een stuk verder dan hier. Aan het station staan we aan het beginpunt, maar wel één met directe impact. Ik ben al 15 jaar bezig. We komen hier dus wel met expertise. Ondertussen hebben we wereldwijd projecten gedaan rond skatecultuur. Maar vooral in Gent, waar onze uitvalsbasis nu is. Een voorbeeld? We waren intermediair tijdens corona met het rangersproject. Alle skateparken moesten dicht en toen hebben we gekeken om dat met de skaters open te houden op een goede en veilige manier. We zijn toen ook in de publieke ruimte gaan kijken: waar mag je skaten en waar niet? Hoe kunnen we in dialoog gaan met bewoners, met skaters, met beleid. Hoe stemmen we dat af op elkaar?"

T-d: Hoe test je de skatebaarheid van een sculptuur?

Matthias: " Gust (de ontwerper) skatet al lang, ik ook. Eerst wordt het in een model gegoten. 3D-printen is gigantisch duur en daarom vertrokken we vanuit een bestaand model. We wisten dus al dat het skatebaar was. We kozen wel voor een ruwe afwerking. Dus konden we op voorhand al inschatten of het zou lukken. De tegels rond de sculptuur hebben we wel gevoegd zodat skaters vlotter kunnen aanrijden. We lieten het beeld bewust een beetje ruw zodat het een uitdaging is voor goede skaters. Een plek waar ze hun tanden in kunnen zetten. Maar ook hun verbeelding stimuleren. Dat zijn meestal de interessantste spots."

T-d: Je zorgde ook voor meer kleur aan het station. Schilderen en skaten gaan hand in hand?

Matthias: "Wij omarmen de skatecultuur in al zijn facetten. En we gebruiken de publieke ruimte als canvas. Schilderen is daar ook een onderdeel van. De mural aan het station is geschilderd met de borstel, geen graffiti voor alle duidelijkheid. Het idee is dat we hier de jonge mensen ook inspireren en stimuleren om dat creatieve in zichzelf aan te wakkeren. In een masterclass maakten de jongeren de grid waarop het werk is gemaakt. Zo leerden ze hoe je van een klein ontwerp naar een schilderij op een grote muur gaat."

Skaten is vrij. Je kiest zelf: wanneer, waar, met wie. Het is individueel en tegelijk maak je deel uit van een gemeenschap. Van een community.

T-d: Plan je ook nazorg voor de muur? Wat als andere ‘artiesten’ de muur gaan gebruiken als hun eigen canvas?

Matthias: "De nazorg is voor de gemeente, maar wij geven natuurlijk wel advies. Het ergste voor mij zou zijn dat een muur als deze niks teweeg brengt. Als andere jongeren iets op die muur zouden doen - dat noemen we crossen in het jargon – is er eigenlijk al een emotie. Wat we nu hebben gedaan, ook in de voetgangerstunnel aan Ster der Zee, is supergoede artiesten op de muren loslaten. Uit respect gaan de jongeren daar normaal niet over. We kunnen natuurlijk niet in de toekomst kijken. Als ze dat wel doen, zoeken we sowieso naar een constructieve oplossing. Het betekent misschien ook dat er meer plekken moeten komen om legaal te spuiten. Zoals in Veurne."

T-d: Wat is het grootste misverstand over skaten in de publieke ruimte?

Matthias: "Dat het nadelig is. Dat het niet past in de publieke ruimte. Maar skaten is is eigenlijk goed voor de gemeente. Daar is al onderzoek naar gedaan. Als er skaters zijn, is er meer sociale controle. Die jongeren krijgen een ownership over die plek en willen die proper houden. Het activeert ook lege plekken en blazen die nieuw leven in. Zoals hier aan het station. Het bepaalt het karakter van een gemeente. Waar sta je voor? Wil je investeren in je jongeren? En het trekt natuurlijk ook mensen aan. Wauw, er is hier veel mogelijk. Skateparken zijn cool om te trainen, maar de streetspots zijn veel interessanter. "

Matthias staat links op de foto.

T-d: Je skatet al 30 jaar. Wat miste je vroeger als jonge gast toen je met je board op stap ging?

Matthias: "Het mooie was dat er niks was en dat je er zelf iets moest van maken. Buiten op straat dus. Onze eerste spot was de parking van de Aldi. De vloer was goed, je had ruimte en één borduurtje. Ondertussen heb je in elke kleine gemeente een skatepark. En dat is goed. Maar skaten in de publieke ruimte blijft minstens even belangrijk. Dus op zich zou ik niet veel willen veranderen. Wat mij deed kiezen voor skaten - ik was eerst voetballer - is dat ongedwongene. In voetbal is er veel 'moeten'. Je moet op dat uur trainen, met die trainer, op die plek. Skaten is vrij. Je kiest zelf: wanneer, waar, met wie. Het is individueel en tegelijk maak je deel uit van een gemeenschap. Van een community."

T-d: Heb je zelf een favoriete skater?

Matthias: "Ik vond het zalig om Gust te zien skaten op de sculptuur die hij zelf ontwierp. In Gent ben ik fan van Dodji. Samen met mijn kinderen kijk ik ook graag naar de Trasheredities 'rough cut' van Deedz. En dan heb je nog Oski. Wist je dat de makers van onze sculptuur het olympisch park hebben gebouwd in Parijs? Dat zijn de mannen van 3D-Weber en Nine Yards. Die laatste bouwden ook het skatepark in De Panne in 2024. Samen een project doen als dit met nog een jonge student als Gust, geeft me veel voldoening."