Een oefenbal, een stoel, een stok… meer is er niet nodig om de deelnemers van de heilgymnastiek te laten schitteren. Tweewekelijks komen 4 tot 8 deelnemers oefenen op motoriek, lenigheid en coördinatie.

Shannon Mollij van Villa Oostduin uit Oostduinkerke startte met het verhaal. Vzw Inspirant – met begeleiders Tanja Spielberg en Nancy Tyvaert – schrijft mee. Lesgeefster Lies Quirynen bleek de ideale vertelster te zijn. De redactie van Tij-dingen ging langs om inspiratie op te doen. Hopelijk groeit dit uit tot een mooi boek.

Tij-dingen: Waarom zijn jullie begonnen met G-sport?

Shannon Mollij: "Ik ben ondertussen 2 jaar opvoedster in Villa Oostduin (onderdeel van de Vleugels in Houthulst), dat ligt in de Duinparklaan. Binnen onze werking ben ik verantwoordelijk voor de activiteiten en ik zocht sportactiviteiten. In Koksijde was het aanbod beperkt. G-Golf is er wel, maar is bedoeld voor mensen met een mobiele beperking. Tandem West heb je ook nog. Mijn leefgroep bestaat uit bewoners met een verstandelijke beperking. Hun mentale leeftijd varieert van 6 maanden tot 3 jaar. Ik nam contact op met G-sport Vlaanderen en G-sport Veurne. Op hun beurt contacteerden zij Elona Larcin van de gemeentelijke sportdienst en zo ging de bal aan het rollen. Ik ben er wel al anderhalf jaar mee bezig. De lessen heilgymnastiek, gegeven door Lies Quirynen, brachten redding. Het begin van een hopelijk groot G-sportverhaal."

T-d: Inspirant stapte mee in het project?

Shannon: "Inspirant is al een partner van Villa Oostduin. Onze bewoners gaan 'werken' in De Bollaard, een site in de Hof ter Hillestraat. Voor Inspirant was de stap dan ook snel gezet. Binnen hun werking bieden zij zelf al sport aan zoals netbal en floorball – een variant op hockey."

Tanja Spielberg: "De 1e les vond plaats op 8 oktober. De lessen vinden tweewekelijks plaats op woensdagnamiddag en normaal komen we met 4 tot 8 bewoners. Hun leeftijd varieert van 21 tot 61 jaar."

Shannon: "Onze bewoners kunnen niet deelnemen omdat de lessen samenvallen met onze teamvergadering. Maar hopelijk vinden we daar vanaf januari een oplossing voor. We evalueren eerstdaags de werking en dan kunnen we bijsturen. Ik blijf wel betrokken, ook al ben ik nu in zwangerschapsverlof. Veel van wat ik voor de G-sport doe, is buiten mijn uren. Maar dat vind ik niet erg."

T-d: Hoe leg je in één zin uit wat G-heilgymnastiek is aan een buitenstaander?

Tanja: "Onder het toeziend oog van lesgeefster Lies oefenen onze bewoners op algemene lenigheid, kracht, spierontwikkeling en coördinatie. Kortom: de core (rug, buik, bil en heupspieren die het centrum en de basis van je lichaam vormen, red.) verbeteren. Het is vooral geschikt voor mensen met een beperkte mobiliteit. We hebben binnen onze groep gekeken voor wie heilgymnastiek het 'heilzaamst' zou zijn. Al zijn er verschillen. De ene oefent meer op evenwicht, de andere op bv. armkracht."

Shannon: "Het zou tof zijn, mochten nog meer organisaties instappen. Denk aan Kompani, Vrienden der Blinden, mensen in een rolstoel, zij die niet goed horen. Eigenlijk moet iedereen met een beperking, welke dan ook, G-sport kunnen beoefenen. Ik maak alleszins reclame. Hopelijk groeit de werking verder."

T-d: G-sport is een goede aanvulling op jullie werking?

Tanja: "We zijn opgeleid om te begeleiden maar missen de expertise om aangepaste sportoefeningen aan te bieden. Bewegen is belangrijk en zorgt voor een betere levenskwaliteit van onze bewoners."

Shannon: "De 10 bewoners van Villa Oostduin hebben elk hun eigen problematiek en persoonlijkheid. Het is niet evident om dag in dag uit onder 1 dak te leven. G-Sport is een sportieve uitlaatklep en vindt ook nog eens buitenshuis plaats. Zo vermijden we de brandjes die we soms moeten blussen in onze leefgroep. En dit geeft ook rust voor de bewoners die dan in de leefgroep blijven. Je kan je wel voorstellen dat samenleven met 10 verschillende individuen een uitdaging is, laat staan als ze een beperking hebben met elk hun eigen hulpvraag."

Nancy Tyvaert: "We zijn binnen onze werking constant op zoek naar manieren om de leefwereld van de cliënten te verruimen. Daarom zetten we ook in op hun ontplooiing en ontwikkeling. We polsen regelmatig naar hun wensen en interesses en proberen daar een antwoord op te geven vanuit onze organisatie of in samenwerking met andere instanties. M.a.w. we zoeken naar manieren om hen in hun totaliteit te laten groeien. Hierbij is o.m. gezondheid, opbouwen van zelfvertrouwen, kansen creëren om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen of gewoon plezier hebben belangrijk. G-sport is inclusief en verbindend. De aangepaste oefeningen die de lesgeefster aanbiedt, creëeren een omgeving waarin onze cliënten zich welkom voelen en het neemt drempels weg.Iedereen kan meedoen op zijn of haar niveau. Om dat ook nog te kunnen doen samen met anderen (met of zonder beperking) is extra verrijkend."

T-d: Zijn er nog drempels? En hoe neem je die weg?

Shannon: "In het ideale plaatje zet je als begeleider je inwoners af en doe je dan verder met je ander werk, zoals de begeleiding van bewoners die niet sporten. Een beetje zoals een ouder die zijn zoon of dochter afzet aan de sporthal. Het is altijd een zoektocht om genoeg mensen te vinden die tijd kunnen vrijmaken. Zeker omdat die G-sporten meestal in het weekend plaatsvinden en er dan al beperktere personeelsbezetting is."

Tanja: "Tijdens de opstartfase staan we met plezier in voor de nodige ondersteuning en begeleiding. Nadien is het de bedoeling dat de deelnemers de les alleen bijwonen. Dat geeft extra ruimte om met andere bewoners individueel aan de slag te gaan. Dat lukt nu niet altijd."

T-d: Welke G-sport zou je nog graag nog lanceren?

Shannon: "Dansen is populair. Curling ook. En dan de meer competitieve sporten. Als opvoedster heb je te weinig kennis en tijd om die specifieke begeleiding te doen. Zeker als de lat hoger ligt."

Tanja: "We dienden onze aanvraag in om mee te doen aan de Special Olympics. De selecties moeten nog plaatsvinden, maar we zouden graag meedoen met floorball, zwemmen en dodgeball (G-trefbal).

Wat vinden de G-sporters zelf?

Nadine, Wouter, Nadia en Caroline zijn 4 enthousiaste deelnemers aan de heilgymnastiek. Wat vindt Wouter? "Het is heel leuk. Mijn pezen doen soms moeilijk. Daarom moet ik me altijd goed opwarmen. Babbelwater Caroline vindt het ook fantastisch. "Ik doe alles graag." Wanneer de lessen plaatsvinden? "Eki wel en eki nie." Tweewekelijks dus.

Nadia heeft vroeger al heilgymnastiek gedaan. "In Ieper. Met juffrouw Kaatje." Ook Nadines gezicht klaart helemaal op wanneer het over de heilgymnastiek gaat. "Het is top." Wouter is een sporter in hart en nieren. "Ik dans graag. Vroeger deed ik nog zumba bij de sportdienst. Ook volleybal en netbal doe ik graag."

T-d: Wie kan er meedoen? Welke leeftijden? Welke beperkingen?

Lies Quirynen: "Dat maakt niet uit. Mensen in een rolstoel, slechtzienden, slechthorenden. Iedereen is welkom. Alleen moet ik de grootte van de groep op de beperkingen afstemmen."

T-d: Merk je vooruitgang? Zijn ze enthousiast?

Lies: "Ja. Zelfs na 4 lessen. De ene boekt sneller vooruitgang dan de andere. Wouter onthoudt zelfs zijn oefeningen. Hij is er snel mee weg."

T-d: Iedereen heeft andere noden. Hoe ga je daarmee om?

Lies: "Ik blijf rustig en geduldig. Mijn verwachtingen stem ik af op de groep. Het belangrijkste is dat alle deelnemers gelukkig zijn. Tot nu toe bleef de begeleider telkens bij de groep, vanaf les 5 verdwijnt zijn naar de coulissen. Dat wordt dan een extra uitdaging. Zowel voor mij als voor de groep."

T-d: Welke vaardigheden train je: mobiliteit, coördinatie, evenwicht, kracht, zelfvertrouwen?

Lies: "Vooral de grote motoriek. Daarnaast ook reactiesnelheid, evenwicht, lenigheid en een beetje kracht."