Op de kelderverdieping van het NAVIGO-museum duik je onder de waterlijn van onze Noordzee. In totaal leven er 180 dieren van 19 verschillende soorten in vier aquaria. Die levende collectie een goede thuis geven, daar komt heel wat bij kijken. Wist je dat deze afdeling van het museum een erkende dierentuin is?

Noordzeebewoners: bekende Oostduinkerkenaars

De blikvangers zijn de twee grote aquaria. Elke tank bevat 30.000 liter zeewater van 13 à 14 graden. De plexiglazen wanden van de tanks zijn aan de buitenkant 10 cm dik, de kleinere binnenwand meet 8 cm. In deze aquaria leven platvissen zoals tarbot, tong, bot en pladijs. Ook roggen, honds- en kathaaien, zeebaarzen en krabben zijn er thuis. In de kraamkliniek komen de eitjes van de hondshaai terecht. De babyhondshaaitjes ontwikkelen zich van bevrucht eitje tot minihaaitje binnen in het eikapsel. Net zoals bij bv. de kip zit er in het eikapsel een dooier die als voedsel dient voor het groeiende jong. Het duurt ongeveer negen maanden voordat een klein hondshaaitje vrijkomt uit het eikapsel. Eenmaal geboren, verkennen de kleine haaitjes De Kelle, het open aquarium. Daar leven ze samen met de kreeft en andere visjes zoals babyplatvisjes en de pieterman.

Het leven zoals het is in het NAVIGO-aquarium

Video

Waar komen die bewoners vandaan?

Günther Vanbleu, de aquariumtechnicus, is ook garnaalvisser te paard. Wanneer hij visjes in zijn netten strikt, brengt hij die bijvangst mee naar de aquaria en laat hij ze verder groeien onder de beste omstandigheden. Andere nieuwe vissen worden bv. geschonken door sympathisanten met een eigen Noordzeeaquarium, andere strandvissers, maar ook vissersschepen kunnen levende vis aanlanden en bezorgen die aan het museum. De crew van het schip Z.279 Ramblers bezorgde het museum al vaak interessante vissen.

Emmertjes zeewater halen

Alle vissen in het NAVIGO-museum zijn Noordzeevissen en die overleven niet in gewoon kraantjeswater. Aan het Strandbad van Oostduinkerke werd een speciale installatie aangelegd, zodat het NAVIGO-museum altijd beschikt over vers zeewater. Een leiding loopt 479 meter de zee in tot voorbij de laagwaterlijn. Zo tapt de aquariumtechnicus zeewater. Misschien zag je hem al rijden? In zijn tractor met een watertank van 5.000 liter achter zich. Elke maand heeft hij 20.000 liter water nodig, daarvoor rijdt hij dan vier keer op en af. Aan het museum, ter hoogte van de Vrijheidstraat, wordt het water bewaard in een ondergrondse opslagtank. Wekelijks wordt een deel van het water in de aquaria afgelaten en vervangen door 5.000 liter vers zeewater. Het water in de aquaria wordt bovendien permanent gefilterd. Elk aquarium heeft één biofilter en twee zandfilters, per uur wordt 10.000 liter water door die filters gestuwd.

Günther Vanbleu houdt zich met een zuignap vast tijdens werkzaamheden.

Onderhoud is van levensbelang

Er moet dus aan heel wat voorwaarden worden voldaan om de vissen ideale levensomstandigheden te bieden. Het onderhoud, een dagelijkse klus, is daarom letterlijk van levensbelang. Niet alleen worden saturatie (zuurstofgehalte in het bloed, red.), zuurstof en temperatuur constant gemonitord, ook wordt het water wekelijks getest op vervuiling door ammoniak, nitriet en nitraat. Elke twee weken duikt de technicus in het aquarium om de ramen te lappen en de filters te kuisen. Nieuwe en zieke vissen worden van nabij opgevolgd in de quarantainebakken.

Voor de verzorging van en specifieke kennis over de vissen staat de aquariumtechnicus gelukkig niet alleen. Hij gaat vaak te rade bij het VLIZ (Vlaams Instituut voor de zee) en belt soms met de hoofdverzorger van de Zoo in Antwerpen. Maandelijks komt de dierenarts langs voor een controlebezoek. Ook wetenschappers weten onze vissen te vinden. Momenteel wordt een project opgestart met het KBIN (Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen). Volg onze socialemediakanalen om daar meer over te weten. Wie goed oplet, ziet de NAVIGO-vissen ook wel eens op televisie verschijnen.

De vissen krijgen natuurlijk ook elke dag eten. Op het menu? Telkens zo’n 500 gram garnaal, door Günther zelf gevangen. Daar wordt een kilogram vers visafval en -overschot bij fijngeknipt, geleverd door Estaminet de Peerdevisscher en de vismijn van Nieuwpoort. Over de catering hebben de vissen dus zeker niet te klagen.

Op de socialemediakanalen brengen de collega's van het NAVIGO-museum regelmatig verslag uit van Het leven zoals het is in de aquaria. Bekijk deze filmpjes op www.navigomuseum.be/aquaria