De laatste jaren horen we de term plastic soep steeds meer opduiken. Marien zwerfvuil is een wereldwijd probleem dat blijft toenemen in alle zeeën en oceanen.
Op de zeebodem van het Belgisch deel van de Noordzee komen gemiddeld 126 afvalitems per vierkante kilometer voor. Op ons strand vind je 137 items per 100 meter vloedlijn.
Het grootste deel van het afval op de zeebodem en het strand bestaat uit plastic(respectievelijk 90 en 80 procent). Ook microscopisch plastic afval (microplastics) is talrijk aanwezig in het Belgische deel van de Noordzee. Plastic afval kan, o.a. door verstikking of verstrikking, leiden tot de dood van zeedieren zoals walvissen, zeevogels en zeehonden. Bijkomend probleem: plastic breekt niet of nauwelijks af.
Plastic breekt niet of nauwelijks af
Plastic is de grote boosdoener
Wereldwijd is ongeveer 80 procent van het mariene zwerfvuil afkomstig vanop het land: industrie, slecht materiaal- en afvalbeheer, toerisme of overstorten van rioleringen. Voor de Noordzee ligt dat percentage lager: 56 procent is afkomstig van bronnen op land. Vaak komen deze afvalstromen via rivieren en kanalen in zee terecht. De rest van de vervuiling is afkomstig vanop zee: scheepvaart en aquacultuur (kweken van o.a. vissen, red.). Daarbij is vooral de commerciële visserij een bron van zwerfvuil, vooral door achtergelaten visnetten.
Driekwart van het afval bestaat uit plastic, zowel grotere stukken als microplastics. Dat afval bedreigt het leven op zee en komt via de voedselketen in het menselijk lichaam terecht. Bovendien berokkent het schade aan haveninfrastructuur, energiecentrales en materiaal van de visserij.
De ontdekker van plastic soep
In 1997 zeilde kapitein Charles Moore van Hawaii naar Zuid-Californië. Daar, midden op de Grote Oceaan en ver van de bewoonde wereld, zag hij telkens stukjes plastic langs zijn boot drijven. Later keerde hij terug om nader onderzoek te doen. Hij wist toen nog niet dat hij een van ’s werelds grootste milieurampen had ontdekt. Dat plastic bleek niet alleen te drijven, maar ook te zweven in het water. En het ging niet alleen om grote stukken, maar vooral om uiteengevallen stukjes plastic. Moore noemde dit verschijnsel de plastic soup, de term die nu overal gebruikt wordt.
