Enkele jaren geleden dook op een buitenlandse veiling een gedenkpenning op aan abt Bernard Campmans. Een alerte verzamelaar uit Vlaanderen verwierf het stuk.

Samen met het Abdijmuseum onderzocht en publiceerde hij de geschiedenis. Toen hij een herbestemming zocht voor een deel van zijn collectie, kreeg Koksijde de eerste kans voor de penning uit 1642. Zo is de collectie van het Abdijmuseum verrijkt met een uniek stuk, dat herinnert aan de tweede stichter van de Duinenabdij.

Wie was Bernard Campmans?

Bernard Campmans stuurde de Duinenabdij als abt (1623-1642) een nieuwe richting uit. Hij vond de vermeende kist met de stoffelijke resten van abt Idesbald en dat leidde tot een devotie voor de eigen heilige van de cisterciënzerabdij. Met de bisschop van Brugge kwam hij tot een akkoord over de overname van de bezittingen van de wegkwijnende dochterabdij Ter Doest. In 1627 verhuisde hij de gemeenschap van Ten Bogaerde (nu Koksijde) naar Brugge, waar een nieuwe, indrukwekkende abdij werd gebouwd, het huidige Grootseminarie Ten Duinen.

Dat de abt in onze herinneringen blijft voortleven, verwondert niet. Hij bezat een cultureel netwerk, waardoor kunstenaars prenten en boeken aan hem opdroegen. Er bestaan portretten van hem, zowel bij leven als na zijn overlijden. Aan dat laatste herinnert ook de penning die het Abdijmuseum kon verwerven dankzij de verzamelaar die het stuk weer thuisbracht. De gedenkpenning kreeg al verdiende aandacht. In het 17e Jaarboek van het museum, gepubliceerd in 2018, werd het stuk voorgesteld. Het wordt er ook gekaderd, samen met andere memorabilia voor de grote abt. Voor meer inlichtingen verwijzen we graag naar die tekst. Het jaarboek is te koop in de museumshop van het Abdijmuseum.

Voorzijde van de gedenkpenning

Waardevolle herinnering

Het stuk is gegoten in tin (of een tinlegering) en heeft een diameter van 6,2 cm − dat is verrassend groot. De ene kant toont het wapen van de abt met zijn leuze en zijn naam, de andere kant zijn sterfdatum: 20 december 1642. En dat biedt al meteen een correctie op Campmans’ eigen graftegel, die zijn sterfdatum een dag later situeert. Dankzij de rekeningen van de abdij weten we dat tinnenpotgieter Jacques de Cater het stuk vervaardigde (wellicht in een oplage van zo’n 200 stuks) naar een ontwerp van Anthoine Bultynck, een bekende zilversmid en graveur bij de Brugse Muntslag. Vaklui uit de Reiestad, die al eerder samengewerkt hadden.

Voor het Abdijmuseum vormt de gedenkpenning een unieke aanwinst en een waardevolle herinnering aan één van de belangrijkste abten uit de geschiedenis van Ten Duinen.

Achterzijde van de gedenkpenning