Ga mee op een reis terug naar de 17e eeuw, waar een oud olieverfschilderij een deel van ons verleden ontsluiert.

'Biddende Campmans bij de geopende kist van de Z. Idesbald' is meer dan een kunstwerk, het is een venster naar de ziel van de Duinenabdij, zorgvuldig onderzocht door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium. Hun bevindingen onthullen dat dit meesterwerk stamt uit een tijd vóór 1750. Daardoor werpt het licht op het leven van Bernard Campmans, de veertigste cisterciënzerabt.

Gekocht en gerestaureerd

Vorig jaar pakten we uit met het gerestaureerde schilderij van Bernard Campmans. Het olieverfschilderij op paneel werd verworven in 2021 en is sindsdien gerestaureerd en verder onderzocht. De vroegere eigenaars wisten alleen dat het van generatie op generatie was doorgegeven. Zelfs de afgebeelde abt was hen onbekend. Het wapen en de wapenspreuk, samen met de kleine geopende kist met abt Idesbald, tonen aan dat het om Benard Campmans van de Duinenabdij gaat. Hij was abt van 1623 tot 1642 en wordt biddend afgebeeld in vol ornaat.

Op de zwart-witfoto zie je de beeltenis van Bernard van Clairvaux die later werd overschilderd. © KIK_Saverwyns

Bernard van Clairvaux werd overschilderd

Dankzij de expertise van het Labo Schilderkunst van het KIK-IRPA, kwam aan het licht dat de gebruikte verf ingrediënten (arseen en loodtingeel) bevat die dateren uit de periode vóór 1750, waarschijnlijk uit Campmans' eigen tijd. Meer nog:. Eeen fascinerende ontdekking toont aan dat Bernard van Clairvaux oorspronkelijk achter de abt stond, maar deze figuur werd later overschilderd.

Nog meer geheimen

Dit schilderij maakte ongetwijfeld deel uit van een groter veelluik, waarvan de andere stukken nog verborgen zijn. Het paneel zelf, nu doorgesneden, onthult aan de achterzijde de H. Catharina, mogelijk verwijzend naar de cisterciënzerinnenabdij van Groeninge in Kortrijk, en roept vragen op over de complexe relatie tussen Campmans en abdis Catharina Doens.

Dit portret is een mooie aanwinst voor het Abdijmuseum. Het stelt de belangrijke abt voor in zijn beginperiode, toen hij de vermeende kist van Idesbald opgroef en met de gemeenschap naar Brugge verhuisde.

Sinds 1 februari 2024 is het te zien op de 2e verdieping van het Abdijmuseum Ten Duinen. Kom langs en droom weg naar een tijd waarin elke penseelstreek een bijzonder verhaal vertelde over geloof, kunst en roem.

Op de achterkant staat de H. Catharina. Een verwijzing naar de abdij in Groeninge? © Kerat